آئین نامه اجرایی قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث
مصوب ۱۳۴۷/۱۲/۲۸:
ماده ۱ـ در قراردادهای بیمه ای که در اجرای ماده یک قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی منعقد می گردد باید مسئولیت مدنی دارنده وسیله نقلیه به ترتیب مذکور دراین آئین نامه بیمه شود.
ماده ۲ـ منظور از وسیله نقلیه موتوری زمینی هرنوع وسیله ای است که با قدرت موتوری زمینی یاریل حرکت نماید.
ماده ۳ـ منظور از جبران خسارت بدنی مذکور در ماده یک قانون تامین و جبران هزینه معالجه‌صدمات بدنی و یا جرح حاصل از حوادث رانندگی و همچنین جبران زیان های نقص عضو از کارافتادگی‌دائم و مطلق یا نسبی، یا فوت ناشی از حوادث مشمول بیمه برای اشخاص ثالث است.
ماده ۴ـ جبران خسارت مالی عبارتست از تامین و جبران زیان های مستقیمی که در اثر حوادث مشمول بیمه به اموال و اشیاء تحت مالکیت یا تصرف قانونی اشخاص ثالث وارد می شود.
ماده ۵ـ موسسات بیمه داخلی که به عملیات بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی می پردازند، باید از وزارت اقتصاد(۴) پروانه اشتغال به عملیات بیمه موضوع این‌آئین نامه را که با رعایت مندرجات ماده یک قانون در مورد احراز صلاحیت صادر خواهد شد دریافت دارند و ملزم به رعایت موارد زیر خواهند بود.
الف – بیست و پنج درصد از کلیه عملیات بیمه موضوع قانون بیمه اجباری شخص ثالث (به استثنای‌بیمه های اتکایی دریافتی) را در مقابل دریافت پنج درصد کارمزد بصورت اتکایی اجباری به شرکت‌سهامی بیمه ایران واگذار نمایند.
ب – ترازنامه جداگانه ای برای این رشته بیمه طبق نمونه ای که شرکت سهامی بیمه ایران تهیه و در اختیار آنها قرار خواهد داد تنظیم نمایند و اندوخته هایی به شرح زیر نگهداری کنند:
۱- اندوخته حق بیمه به میزان ۴۰درصد حق بیمه هر سال
۲- اندوخته خسارت معوقه به میزان حداکثر خسارت های اعلام شده و تصفیه نشده تا پایان اسفند ماه هر سال
تبصره – موسسات بیمه مجاز به انجام بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری‌زمینی می توانند حداکثر هفت و نیم درصد حق بیمه های وصولی خود از این رشته را به عنوان کارمزدپرداخت کنند .
ماده ۶ـ در صورت تصادف وسایل نقلیه موتوری زمینی اشخاص مذکور در بندهای الف و ب و ج‌ماده ۲ قانون بیمه اجباری نسبت به بیمه گر طرف مقابل شخص ثالث محسوب می شوند .
راننده ای که حادثه منحصرا در نتیجه تقصیر او ایجاد شده است ثالث تلقی نمی گیرد ولی در صورت‌تصادف دو یا چند وسیله نقلیه رانندگان آنها در برابر یکدیگر ثالث تلقی می گردند و خسارت وارد به آنها با توجه به دره مسئولیت و تقصیری که مرتکب شده اند احتساب می شوند.
ماده ۷ـ جبران خسارت های بدنی با مالی که در اثر محمولات وسایل نقلیه به اشخاص ثالث وارد شود. طبق این آئین نامه برعهده بیمه گر خواهد بود. لکن درهرحال خسارت های ناشی از عملیات حین بارگیری وباراندازی و خسارتهایی که به خود محمولات وسایل نقلیه وارد شود از تعهدات بیمه گر خارج است.
ماده ۸ـ در صورتی که راننده وسیله نقلیه مورد بیمه هنگام وقوع حادثه فاقد گواهینامه رانندگی‌باشد یا گواهی رانندگی او باطل شده یا مطابق مقررات راهنمایی و رانندگی متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد و موجب خسارت اشخاص ثالث گردد بیمه گر حق دارد پس از پرداخت خسارت وارد به اشخاص‌ثالث به مسئول حادثه مراجعه و خسارت های پرداخت شده را مسترد دارد.
ماده ۹ـ هرنوع خدعه و تبانی اشخاص ثالث یا ارائه مدارک مجعول که موثر در موضوع باشد درصورت اثبات موجب محرومیت از دریافت خسارت می گردد.
ماده ۱۰ـ حداقل مبلغ بیمه برای جبران خسارتهای بدنی هرنفر در حادثه ۰۰۰ر۰۰۰ر۸۰ ریال و درمورد خسارتهای مالی در هر حادثه ۰۰۰ر۰۰۰ر۲ ریال است . تعهد شرکت های بیمه در مورد تعداد زیان‌دیدگان خارج از وسیله نقلیه بیمه شده نامحدود و در مورد سرنشینان آن محدود به ظرفیت مجازوسیله نقلیه خواهد بود. (۶)
ماده ۱۱ـ تعرفه حق بیمه وسایل نقلیه موتوری زمینی به شرح زیر است:
دریافت راهنمای تعرفه ها ، نحوه محاسبه حق بیمه و نحوه محاسبه تخفیف عدم خسارت
ماده ۱۲ـ در صورتی که در بمدت اعتبار بیمه نامه خسارتی اعلام نشود و موجب پرداخت خسارتی از طرف‌بیمه گر نگردد هنگام تجدید بیمه نامه به بیمه گذاران به شرح زیر تخفیف داده می شود:
برای یک سال ۵% حق بیمه سالانه
برای دو سال ۱۰% حق بیمه سالانه
برای سه سال ۱۵% حق بیمه سالانه
ماده ۱۳ـ حق بیمه آن دسته از بیمه گذاران شخص ثالث که در مدت اعتبار بیمه‌نامه یک ساله بیش از یک بارموجب خسارت شوند، هنگام تجدید بیمه نامه باتوجه به تعرفه مورد عمل به شرح زیر افزایش می یابد.(۷)
تعداد خسارت افزایش حق بیمه سالانه
دوبار خسارت ۲۰ %
سه بار خسارت ۴۰ %
چهار بار خسارت ۶۰ %
بیش از چهار بار خسارت ۱۰۰ %
ماده ۱۴ـ درصورتی که قراردادهای بیمه مربوط به قانون بیمه اجباری برای مدت های کمتر از یک سال منعقد شود (بیمه کوتاه مدت) نرخ حق بیمه به شرح زیر خواهد بود:
- تا پنج روز ۵% حق بیمه سالانه
- از شش روز تا ۱۵ روز ۱۰% حق بیمه سالانه
- از ۱۶ روز تا ۳۰ روز ۲۰% حق بیمه سالانه
- از یکماه تا دوماه ۳۰% حق بیمه سالانه
- از دوماه تا سه ماه ۴۰% حق بیمه سالانه
- از سه ماه تا چهارماه۵۰% حق بیمه سالانه
- از چهارماه تا پنج ماه۶۰% حق بیمه سالانه
- از پنج ماه تا ششماه ۷۰% حق بیمه سالانه
- از ششماه تا نه ماه ۸۵% حق بیمه سالانه
- از نه ماه به بالا ۱۰۰% حق بیمه سالانه
ماده ۱۵ـ کسانی که در اثر حوادث وسایل نقلیه موتوری به دیگران زیان بدنی وارد آورند موظفند کمک های‌اولیه لازم را برای نجات مصدومین به عمل آورند و هزینه هایی که از این بابت متحمل می شوند تا میزان۲۰ درصد کل خسارت از طرف بیمه گران جبران خواهد شد.
ماده ۱۶ـ سند حاکی از انعقاد قرارداد بیمه هنگام رانندگی باید همراه راننده باشد و در صورت تقاضای‌مامورین راهنمایی و رانندگی و پلیس راه ارائه گردد در غیر این صورت ازحرکت وسیله نقلیه جلوگیری خواهد شد.
ماده ۱۷ـ مامورین و کارشناسان فنی ادارات راهنمایی و رانندگی و همچنین پلیس راه موظف به تهیه‌صورت مجلس و گزارش فنی در مورد حوادث نقلیه می باشند و مکلفند که گزارش های خود را در نسخه های کافی تنظیم و یک نسخه از آن را به تقاضای ذینفع یا بیمه گر یا به متقاضی تسلیم نمایند.
ماده ۱۸ـ شرکت سهامی بیمه ایران موظف است از طریق الحاق به قراردادهای بین المللی یا از طریق انعقادقراردادهای لازم با شرکت های بیمه خارجی و اعطاء نمایندگی ترتیب لازم برای بیمه اتومبیل هایی که ازخارج وارد ایران می شوند بدهد. شرکت سهامی بیمه ایران اسامی شرکت ها و موسسات بیمه مورد قبول‌خود را در هرکشور تهیه و اعلام خواهد داشت.
ماده ۱۹ـ بیمه نامه مربوط به بیمه اجباری شخص ثالث براساس قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی‌دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۲۹ دی بماه ۱۳۴۷ و قانون بیمه‌مصوب اردیبهشت ۱۳۱۶ و مقررات این آیین نامه از طرف شرکت سهامی بیمه ایران (۸) تنظیم می شود وکلیه شرکت های بیمه مکلفند منحصرا طبق نمونه تنظیم شده از طرف شرکت سهامی بیمه ایران قراردادهای بیمه شخص ثالث را صادر نمایند.